Posle atentata u Sarajevu, odnos Austrougarske i Srbije se potpuno zaoštrio. 28. jula 1914. godine stigla je depeša iz Beča kojom je objavljen rat Srbiji. Naš Zemun nije bio posteđen. Nikolajevska crkva bila je pogođena granatama. Austrougarska vojska sa lađa – monitora na Dunavu zasipala je Zemun granatama. Zbog izvanrednog položaja kojim dominira okolinom Milenijumski spomenik je za vreme Prvog svetskog rata korišćen u vojne svrhe. Na njemu je bilo smešteno artiljerijsko oružje. Pretrpeo je velika oštećenja, koja zbog solidne izgradnje nisu imale teže posledice.
Od posledica granatiranja najviše je stradao Gardoš i zgrade na prostoru starog jezgra Zemuna. Granatiranjem sa monitora na Dunavu Austrougarske vojska oštetila je crkvu sv.Dimitrija na Gardošu poznata kao Hariseva kapela i spomenike na groblju. Srpska vojska je u noci izmedju 28.i 29. jula 1914. godine digla u vazduh železnicki most na Savi, kako se neprijatelj ne bi prebacio u Beograd.
U Zemun je 5. novembra 1918. godine ušla oslobodilačka srpska vojska i označila kraj vladavine Austrougarske. Proglašena je nova država Srba, Hrvata i Slovenaca koja se ujedinila 01. decembra 1918. godine sa Srbijom u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca. Kasnije je nazvana Kraljevina Jugoslavija. Zemunskom opštinom tokom 1919. godine upravljalo je Narodno veće na čijem se čelu nalazio Zemunac, dr Svetislav Popović.
Izvor: Smiljana Dragićević
Foto: facebook
